اکوتورسیم و جهان اسلام
امروزه
سمت و سوی حرکت سیطره جهانی به سمتی است که تفکرات تصمیم گیران بیش از
تنازعات سیاسی و نظامی به ارتباط بین مردم و دولتها به عنوان عاملی در جهت
توسعه کشورها معطوف شده است . پس از اینکه نظام تک قطبی ، سیستمی ناموفق
شناخته شد و به نظام چند منظوری بدل گردید . جنگ نظامی و رویارویی مستقیم
نیز در قرن بیستم جای خود را به جنگ سرد و منازعات فرهنگی داد .
در
این راستا ارتباط میان مردم و فرهنگها تاثیری شگرف را در پی دارد از این
روست که کارشناسان ژئو استاتیک به این باورند که قرن آینده ، قرن قومیتها و
ملیتها و تقسیم بندی جهان بر اساس فرهنگ و مذهب خواهد بود . در چنین
شرایطی نیاز به ارتباط بین اعضای مردم بیشتر می شود و در این میان است که
صنعت گردشگری به عنوان بهترین عامل گسترش ارتباط میان مردم نمود پیدا می
کند . در جهان کنونی گردش گری ( توریسم ) یکی از مهمترین فعالیتهای اقتصادی
در سراسر جهان تبدیل شده است .
به
تردید این صنعت در قرن آینده اولین شاخص اقتصادی هر کشوری خواهد بود . این
بدان معنی است که در قرن 21 صنعت جهانگردی از نظر میزان سرمایه گذاری و
اشتغال که ایجاد خواهد کرد نقش موثری را در تامین منافع ملی کشورها و نیز
در بخش اقتصاد ، فرهنگ و … خواهد داشت .
در
این میان ، گردشگری طبیعت که به نام اکوتوریسم نامیده می شود پدیده ی
نسبتا تازه ای است که فقط بخشی از کل صنعت تورسیم را نشان می دهد .
اکوتوریسم به آن دسته از توریسم اطلاق می شود که مبتنی بر مسافرت هدفمند به
مناطق نسبتا طبیعی برای مطالعه ، لذت جویی و استفاده معنوی از مناظر ،
گیاهان و جانوران هر نوع جنبه فرهنگی معاصر و گذشته موجود در این مناطق می
باشد .
باید
توجه داشت که گردشگری طبیعت با گردشگری معمولی و فراگیر تفاوت اساسی دارد .
زیرا در توریسم طبیعت اثرات کمیتری بر پیکر محیط زیست و بافت فرهنگی وارد
شده و ظمنا این نوع فعالیت ، عوامل زیر بنایی کمتری را طلب می کند .با توجه
به تبعات مختلف فرهنگی و اجتماعی گردشگران خارجی در کشورهای اسلامی به
تاکید بر جنبه های محیطی و جغرافیایی طبیعی ممالک اسلامی همگام با سرمایه
گذاری در جهت جذب گردشگر ی طبیعت می توان آینده بهتری را برای برنامه ریزی
منسجم در جهت توسعه صنعت اکوتوریسم و باالطبع رشد اقتصادی و افزایش مراودات
فرهنگی فراهم نماییم .
از
آنجا که تعالیم حیات بخش اسلامی به کرات مسلمانان را به دیدن سرزمینهای
مختلف و مراودات فرهنگی تشوییق نموده است بستر جغرافیا یی مناسب جهان اسلام
می تواند راه گشای ره یافت های نوینی در عرصه ارتباطات مسلمانان عالم گردد
.
رواج
گردشگری بر اساس تسهیل رفت و آمد بین کشورهای اسلامی هدف والایی است و
توجه به ویژگی های محیطی و جغرا فیایی جوامع اسلامی می تواند انواع جدیدی
از گردشگری را بنیان نهد . که هرچند اکنون در غالب های سنتی مورد توجه است
اما به صورت سیستماتیک و مدرن می تواند مورد توجه کارشناسان قرار گیرد .
دین
مبین اسلام هم در قرآن و هم در سنت به کرات به بعد تبادل فرهنگی و تعامل
صلح آمیز ناشی از سفر اشاره فرموده است . در بیش از بیست آیه ی شریفه ی
قرآن مجید سیروسفر مورد سفارش قرار گرفته و به صیغه ی امر آمده است . نماز
مسافر هم مشمول تخفیف قرار گرفته و شکسته است همچنین از امر واجب روزه نیز
معاف شده است .
حضرت
علی پیشوای شیعیان اسلام برای گردشگری 5 خاصیت را ذکر فرموده اند که از آن
جمله می توان به افزایش علم و آگاهی گردشگر و به سبب دیدار از واهی ها و
سرزمینهای گوناگون و آشنایی با دانشمندان و اندیشمندان مختلف اشاره کرد .
بررسی های انجام گرفته در سال 2000 نشان می دهد که صنعت گردشگری با ایجاد
درآمدی معادل 476 میلیارد دلار دوازده درصد اقتصاد جهانی را شامل می شده
است .در این سال صنعت گردشگری دارای نرخ رشد 7.4 درصدی بوده و تعداد
گردشگران به 699 میلیون نفر بالغ گردیده است .
برطبق
پیشبینی انجام گرفته توسط سازمان گردشگری جهانی در سال 2020 تعداد
گردشگران به 1.56 میلیارد نفر خواهد رسید . متاسفانه سهم جهان اسلام در این
میان بسیار ناچیز و قابل اغماض است . که از این بابت هم در درون خود و هم
در عرصه های بین المللی زیانهای فراوان مادی و فرهنگی را متحمل شده است .
از دیگر جنبه های مثبت جهانگردی تاکید بر تبادل فرهنگها و هم زیستی مسالمت
آمیز بین ملتهاست . توریسم ابزاری برای ارائه ارزشهای فرهنگی ، اسلامی و
انسانی به جامعه بشریت است . درواقع توریسم بستر مناسبی را برای ارزشهای
انسانی فراهم می سازد و در صورتی که کشورهای مسلمان به ویژه جمهوری اسلامی
ایران در این زمینه آگاهانه قدم بردارند می توانند از طریق توریسم بخشی از
پیامدهای انقلاب اسلامی را به ملتهای جهان که جویندگان حقایق معنوی و
فرهنگی هستند انتقال دهند .
موفق باشید