آبدار باشی - آبدارخانه
آبدارباشی: رئیس قهوه خانه یا آبدارخانه.
آبدارخانه: مکانی برای تدارک چای و قهوه .
(و به طور کلی، پذیرایی از وظایف آبدارخانه بوده و رئیس این قسمت را آبدارباشی می‌نامیدند).
آبدار، کسی که در دربار امیران و شاهان آب برای نوشیدن یا شست و شو به آنان می‌داد و مأمور تهیة
نوشیدنیها بود. به شربتدار و شرابدار (ساقی، آیاقچی) نیز آبدار گفته می‌شده، اما در تداول امروزی، آبدار
خادمی است ک کار تهیة چای و قهوه و قلیان را به عهده دارد و اسباب آبدارخانه به او سپرده می‌شود.
متصدی شغل آبداری را امروزه آبدارچی می‌گویند.
اصطلاح آبدار در
قدیم برای متصّدی شغلی رسمی و مهم درباری به کار می‌رفت (بیهقی، 802؛ نظام‌الملک،
126) و چنانکه از منابع برمی‌آید به رئیس آبدارخانه (شامل مجموع آلات و ادوات و خادمان و ستوران آبداری)
گفته می‌شد.
در کنار آبدار واژه‌هایی چون شربتدار و شرابدار جای دارد.
شربتدار خادمی بود که اقسام شربت در اختیار او بود و مربّاها و آچارها (انواع پرورده‌ها و ترشیها) را تهیه
می‌کرد و انواع حلواها می‌پخت و در نظام دیوانی زیردست «آبدار» جای داشت.
اما شرابدار (ساقی) مأمور شراب در آبدارخانة سلطنتی بود و او را شراب سلاّر (سالار) نیز می‌گفتند . و این شغل از شغل آبداری متمایز بود، اگرچه «آبدار» به ندرت به معنی شرابدار (ساقی) نیز به کار می‌رفت، برای نمونه در منظومة یوسف و زلیخای امانی و شعر امیرخسرو دهلوی (لغتنامة فارس).
آبدار در عهد غزنویان در مفهوم رئیس آبدارخانه متداول بود و در زمان صفویه دارندة این منصب را «آبدارباشی» می‌گفتند.
وی ناظر و سرپرست افرادی بود که در آبدارخانه کار می‌کردند. «آبدارباشی» و نیز همة کسانی که به گونه‌ای با پختن غذا سروکار داشتند، می‌بایست از افراد مورد اعتماد باشند.
پس از صفویان نیز سمت آبداری یا ریاست آبدارخانه (آبدارباشی) از مناصب درباری به شمار می‌آمد و چنانکه منابع موجود به ویژه سفرنامه‌ها نشان می‌دهد، تا پایان دورة قاجاریه نیز این منصب برقرار بوده است.
با شروع دوره پهلوی و رونق گرفتن قهوه خانه ها در سطح شهرها و روستا ها و همچنین گسترش شهر نشینی بخصوص در شهر تهران و با توسعه ادارجات و تاسیس سازمانها و ارگانها ی دولتی و افتتاح هتل ( هتل نادری و گراند هتل ) بعنوان یک واحد اقامتی و پذیرایی و الگو برداری از غربیها مبنی بر نحوه خدمات به میهمانان در سال 1312 برای اولین بار بلدیه وقت (شهرداری ) نسبت به ارائه دستورالمعل های کاری و بهداشتی به قهوه خانه ها و مطبخ ها (رستورانها ) و همچنین آموزش گارسونی به 150 نفر که تعداد کسیری از هموطنان ارامنه ما بودند توسط سه سر گارسون ایتالیایی اقدام گردید.
این افراد درستوران ها و هتلها بعنوان گارسون مشغول بکار شدند.
میزبان یا پیش خدمت که از دو واژه انگلیسی بنام ویتر و یا واژه فرانسوی بنام گارسون در حال حاضر برداشت معنی شده است در هتلها و رستورانها و همچنین در ادارجات و ... نام برده می شوند.
موفق باشید